Materiał powtórkowy z CHEMII do egzaminu.

( A ) Materiał powtórkowy z CHEMII (Kl. I )

(Substancje i ich przemiany)

1. Znać symbole 24 pierwiastków poznanych w I klasie.
2. Czym się różni zjawisko fizyczne od przemiany chemicznej.
3. Czym się różni się pierwiastek od związku chemicznego.
4. Umieć odróżniać metale od niemetali na podstawie ich właściwości.
5. Znać pojęcia: dyfuzja, rozpuszczanie, mieszanie, zmiany stanu skupienia.
6. Czym różni się związek chemiczny od mieszanin, rodzaje mieszanin i ich cechy.
7. Jakie mamy proste sposoby rozdziału różnych mieszanin.
8. Co to jest powietrze i jaki jest jego skład.
9. Właściwości tlenu i co to są tlenki (na czym polega korozja), obieg tlenu w przyrodzie?
10. Zastosowanie tlenków wapnia, żelaza, glinu.
11. Czym różni się utlenianie od spalania.
12. Zna równania reakcji otrzymywania tlenu, wodoru, i tlenku węgla(IV)
13. Właściwości azotu, dwutlenku węgla (jak go wykrywamy), wodoru i ich rola w przyrodzie.
14. Co to są gazy szlachetne i gdzie się je stosuje?
15. Jakie są źródła zanieczyszczeń powietrza ich skutki w jaki sposób chronimy się przed nimi?
16. Co to są substraty i produkty reakcji?
17. Na czym polegają reakcje: syntezy, analizy, wymiany (umie napisać przykłady reakcji)?
18. Co to są reakcje egzoenergetyczne i endoenergetyczne (przykłady reakcji)?

Umieć zidentyfikować ( O₂, H₂, CO₂), określić typ danej reakcji chemicznej, zapisać reakcje syntezy, analizy i wymiany wskazać substraty, produkty, pierwiastki i związki chemiczne.

( B ) Materiał powtórkowy z klasy pierwszej.

(atom, układ okresowy, wiązania, reakcje, )

1) Jak zbudowany jest atom, jakie cząstki wchodzą w skład atomu i jakie mają właściwości?

2) Co to jest masa atomowa, cząsteczkowa i jak się ją oblicza?

3) Co to liczba atomowa (Z) i masowa (A) i jak na ich podstawie można wyliczyć liczbę elektronów, l. neutronów, l. protonów ?

4) Co to są izotopy i jakie mają zastosowanie, średnia masa atomowa?

5) Co to jest układ okresowy i jaki jest związek między budową atomu (l. e walencyjnych) jego położeniem w układzie ok. i jego właściwość

6) Na czym polega prawo okresowości?

7) Jak zmienia się charakter chemiczny pierwiastków grup, głównych układu okresowego

8) Jakie znasz rodzaje wiązań chemicznych (kowalencyjne, jonowe)?

9) Właściwości związków kowalencyjnych i jonowych.

10) Co to jest wartościowość i jaki ma związek z budową atomu?

11) Co to są wzory sumaryczne a co strukturalne i jak się określa skład cząsteczki znając wartościowość niektórych pierwiastków?

12) Co to jest równanie reakcji chemicznej i w jaki sposób go uzgadniamy?

13) Prawo zachowania masy i prawo stałości składu.

Potrafi wyliczyć masę cząsteczkową, korzystać z układu okresowego określić rodzaj wiązania chemicznego. Umieć określić skład cząsteczki znając wartościowość pierwiastków, napisać prostą reakcję chemiczną, zastosować prawa stałości składu i zachowania masy w obliczeniach.

( C ) Materiał powtórkowy z klasy pierwszej i drugiej

(roztwory wodne, kwasy, wodorotlenki,)

1. Woda i jej właściwości.

2. Jak powstaje roztwór, jakie są ich rodzaje?

3. Co to jest rozpuszczalność i od czego zależy?

4. Co to jest roztwór nasycony a co nienasycony?

5. Jakie są rodzaje roztworów?

6. Co to jest stężenie procentowe (wzór) i jak się je oblicza??

7. Jak można zwiększać i zmniejszać stężenie roztworu?

8. Od czego zależy szybkość rozpuszczania?

9. Na czym polega proces krystalizacji?

10. Co to są elektrolity a co nieelektrolity?

11. Jak zbudowane są kwasy i jak się je otrzymuje?

12. Jakie właściwości i zastosowanie mają kwasy (HCl, H₂S, H₂SO₄, H₂SO₃, HNO₃, H₂CO₃, H₃PO₄)

13. Na czym polega dysocjacja jonowa kwasów?

14. Jak zbudowane są zasady i jak się je otrzymuje co to są wodorotlenki?

15. Jakie właściwości i zastosowanie mają zasady (NaOH, KOH, Ca(OH)₂)

16. Na czym polega dysocjacja jonowa zasad?

17. Co to jest i od czego zależy odczyn roztworu?

18. Co to jest do czego służy skala pH, co to są wskaźniki pH?

Umieć korzystać z wykresów rozpuszczalności, obliczać stężenia procentowe roztworów (gdy zwiększamy i zmniejszamy stężenie, znamy gęstość) znać i umieć napisać wzory (także kreskowe) poznanych kwasów i zasad, ich równania reakcji dysocjacji, określić odczyn roztworu na podstawie pH

( D ) Materiał powtórkowy z klasy drugiej

(sole)

1. Co to są elektrolity a co nieelektrolity?

2. Co to jest i od czego zależy odczyn roztworu?

3. Co to jest do czego służy skala pH, co to są wskaźniki pH?

4. Jak zbudowane są sole i jak się je otrzymuje?

5. Znać podstawowe sposoby otrzymywania soli (podaje przykłady tych reakcji):

kwas + zasada; metal +kwas; tlenek metalu + kwas;

wodorotlenki + tlenki niemetali; sól I + kwas; sól I + zasada

6. Umieć napisać wzory (także kreskowe) soli mając daną nazwę i napisać nazwę mając dany wzór, umieć napisać równania reakcji otrzymywania soli.

7. Na czym polega dysocjacja jonowa soli, umieć napisać dysocjację soli?

8. Właściwości i zastosowanie najważniejszych węglanów, azotanów,(V), siarczanów(VI), fosforanów(V), i chlorków

9. Co to jest szereg aktywności metali i jak z niego korzystamy?

10. Zna pojęcie reakcji strąceniowych (gdy powstają produkty nierozpuszczalne w wodzie), umie napisać takie reakcje (także jonowo) na podstawie tabeli rozpuszczalności

Umieć określić odczyn roztworu na podstawie pH, umieć napisać wzory (także kreskowe) soli mając daną nazwę i napisać nazwę mając dany wzór, umieć napisać równania reakcji otrzymywania soli. Umieć korzystać z szeregu aktywności metali i tabeli rozpuszczalności oraz znać przykłady różnych sposobów otrzymywania soli.

( E ) Materiał powtórkowy z klasy trzeciej.

(węgiel i jego związki z wodorem)

1. Jakie są naturalne źródła węglowodorów;
2. Co to są węglowodory nasycone i nienasycone, podać ich wzory ogólne.
3. Stworzyć wzór sumaryczny szeregu homologicznego alkanów, alkenów i alkinów lub podać nazwę węglowodoru o podanej liczbie atomów węgla; rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne;
4. Jakie są właściwości fizyczne i chemiczne alkanów na przykładzie metanu i etanu;
5. Jaka jest zależność pomiędzy dł. łańcucha węglowego a stanem skupienia alkanu;
6. Jakie są właściwości (spalanie, przyłączanie bromu i wodoru) oraz zastosowania etenu i etynu;
7. Umieć zapisać równanie reakcji polimeryzacji etenu; właściwości i zastosowania polietylenu.
8. Umieć zaprojektować doświadczenie pozwalające odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych;

( F ) Materiał powtórkowy z klasy trzeciej.

(Pochodne węglowodorów. Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym.)

1. tworzy nazwy prostych alkoholi i pisze ich wzory sumaryczne i strukturalne;
2. Jakie są właściwości metanolu i etanolu; zastosowania; równania reakcji spalania negatywne skutki działania alkoholu etylowego na organizm ludzki;
3. Umieć zapisać wzór sumaryczny i strukturalny glicerolu; właściwości glicerolu; zastosowania;
4. Umieć zapisać wzory prostych kwasów karboksylowych i podaje ich nazwy zwyczajowe i systematyczne; zastosowania
5. Jakie są właściwości kwasu octowego (reakcja dysocjacji elektrolitycznej, reakcja z zasadami, metalami i tlenkami metali);
6. Na czym polega reakcja estryfikacji; zapisuje równania reakcji; tworzy nazwy estrów; planuje i wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymać ester o podanej nazwie;
7. Zna właściwości estrów w aspekcie ich zastosowań;
8. Zna nazwy wyższych kwasów karboksylowych nasyconych (palmitynowy, stearynowy) i nienasyconych (oleinowy) i zapisuje ich wzory;
9. Jakie są właściwości kwas oleinowy, palmitynowego, stearynowego; zaprojektować doświadczenie, które pozwoli je odróżnić;
10. Opisuje budowę i właściwości fizyczne i chemiczne pochodnych węglowodorów zawierających azot na przykładzie amin (metyloaminy) i aminokwasów (glicyny);
11. Zna podziały tłuszczy, umie opisać ich właściwości; zaprojektować doświadczenie pozwalające odróżnić tłuszcz nienasycony od nasyconego;
12. Zna pierwiastki, które wchodzą w skład cząsteczek białek; wie jak powstają.
13. Jakie są właściwości białek; opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji; wylicza czynniki, które wywołują te procesy; wykrywa obecność białka w różnych produktach spożywczych;
14. Dokonuje podziału cukrów, wymienia pierwiastki jakie wchodzą w skład cukrów.
15. Jakie są właściwości fizyczne i chemiczne, glukozy i fruktozy; wzory; zastosowania;
16. Jakie są właściwości fizyczne sacharozy; wskazuje na jej zastosowania; zapisuje równanie reakcji sacharozy z wodą (za pomocą wzorów sumarycznych);
17. Opisuje występowanie skrobi i celulozy w przyrodzie; podaje wzory tych związków; wymienia różnice w ich właściwościach; opisuje znaczenie i zastosowania tych cukrów; wykrywa obecność skrobi w różnych produktach spożywczych.